Quận Vạn Ninh (diện tích: 550 km2; dân số: 150,000) nằm phía cực Bắc tình Khánh Hòa, về hướng Nam rặng Ðèo Cả - dảy núi Vọng Phu. Với đất đai rộng bằng quốc gia Tân Gia Ba, ba phần tư quận Vạn Ninh toàn là rừng hoang. Mật độ dân cư vào khoảng 220 thước vuông mỗi người. Dân Vạn Ninh đa số sống bằng một trong ba nghề chính: trồng trọt hay canh nông, làm gỗ, và chài lưới. Phố chính của quận Vạn Ninh là Vạn Giã, nằm khoảng 60 cây số Bắc Nha Trang, cuối con đường phố độc nhất, buồn và ngắn, từ hướng ngả ba đi Tu Bông. Giã là nơi có nhiều người Minh Hương, những thuyền nhân "thiên tử" lánh nạn khi Trung Hoa ở vào thời vị hoàng đế cuối cùng. Di tích nơi chợ cũ, nhất là ngôi Chùa Hải Nam cổ kính nơi cửa biển trong lòng chợ là minh chứng cho sự di dân lịch sử này.

Quận Vạn Ninh có rất nhiều khung cảnh đẹp và nổi tiếng như biển Ðại Lãnh một thời được vua Minh Mạng chọn như một trong chín biểu tượng khắc trên vạc đồng trước điện Thế Miếu (năm 1836); Phía Nam biển Ðại Lãnh là vịnh Vân Phong, một vùng đất xinh xắn đã được tổ chức Du Lịch Thế Giới dòm ngó như là một trong những trung tâm du lịch và bãi biển đẹp nhất miền Viễn Ðông; Vịnh Vân Phong nằm trong dãy Hòn Gấm, độ sâu trung bình từ 20 đến 27 thước, đây sẽ là đường giao lưu cho tàu bè lớn nhất trong nước Việt Nam. Hiện tại, ngoài Bãi Giếng có Ðầm Môn, bến tàu với cửa biển sâu nhất miền Trung -có thể chịu đựng tàu buôn xuất cảng với trọng tãi 30 ngàn tấn cát trắng.

Vạn Ninh có nhiều khoáng sản, kaolin ở Xuân Tự, cát trắng ở Ðầm Môn, quặn ilemenit ở Vĩnh Yên - Hòn Gấm, đá hoa cương ở Tân Dân. Xuân Sơn có mõ vàng với trử lượng được coi như rất cao, và cho đến ngày hôm nay một số quý kim này đã bị khai thác một cách bừa bải.