|
Tổ đ́nh Linh Sơn, Vạn Ninh – Khánh Ḥa Tết Mậu Tư 2008
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật Mở đầu chương chúng con thành
tâm cung thỉnh chư Tôn, Ḥa Thuợng, Chư Thượng tọa, Đại đức Tăng Ni cắt
băng khai mạc pḥng tranh Thiền Pháp Tuệ Uyển.
Kính thưa chư tôn đức Tăng Ni và quư Thiện Tín Nam nữ Phật tử. Khi những cánh mai vàng hé nở, báo hiệu xuân về tết đến, ḥa với không khí vui tươi của tiết xuân Mậu Tư - 2008, Tổ đ́nh Linh Sơn – Vạn Ninh đă thực hiện một cảnh vườn và pḥng tranh Thư pháp, với tên gọi đầy đạo vị là: “THIỀN PHÁP TUỆ UYỂN”. Đây là một Phật sự tuy nhỏ bé trong dịp đầu xuân (Lễ hội Dược Sư) nhưng nói lên được tinh thần phát huy nền giáo lư Phật đà cũng như duy tŕ nét đẹp văn hóa cổ truyền của dân tộc Việt Nam. Lên chùa lạy Phật đầu
Xuân, Những vần thơ trên xin được
thay lời chúc xuân của Tổ đ́nh Linh Sơn kính gởi toàn thể quư vị hiện diện
hôm nay. THIỀN PHÁP TUỆ UYỂN, được thể hiện qua ba loại chữ viết: Hán, Nôm và Quốc ngữ. Chữ viết là một bước tiến vượt bậc của con người, được biết đến như những phương pháp căn bản để lưu trữ thông tin, duy tŕ các truyền thống văn hóa, những quá tŕnh lịch sử và các nền văn minh của nhân loại. Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc, mỗi nền văn hóa, đều có một hệ thống chữ viết riêng. Bằng nhiều cách khác nhau, những chữ viết ấy đă được trau chuốt t́m ṭi sáng tạo để tăng thêm giá trị, trở thành những tác phẩm nghệ thuật rất trân trọng. H́nh thức đó được gọi là thư pháp (Callygraphy). Thư pháp ở đây được hiểu nôm na là cách thức viết chữ, nhưng nói rộng hơn với từ calligraphy của nước ngoài th́ xin được hiểu thư pháp là nghệ thuật chữ viết. Tại Phương Tây thư pháp cổ điển được dùng những vật liệu như bút lông ngỗng, bút sắt hoặc bút ch́, cọ thước, compa…. làm công cụ thể hiện chữ viết, theo cách này người viết phải nắn nót từng nét theo chuẩn mực và tỷ lệ. Trong vô số loại thư pháp muôn màu muôn vẻ khác nhau, chúng tôi chỉ xin được giới thiệu về cách viết thư pháp được phổ biến nhiều nhất ở các nước phương Đông. Hơn ba ngàn năm trước, người Trung Hoa đă phát minh ra cây cọ lông và mực Tàu. Họ dùng nó để viết chữ lên những thanh tre được chẻ nhỏ và bó lại thành từng bó. Sau một thời gian, giấy viết mới được phát minh. Theo truyền thống của người xưa, những tác phẩm thư pháp, họ rất trân trọng và đó chính là bút tích của những bậc thượng nhân, đức độ cao thâm, sở học uyên bác. Những câu thơ, ca dao tục ngữ hay những lời chúc tụng… được thể hiện qua thư pháp với mục đích nhắc nhở, giáo dục bản thân và được giữ ǵn cẩn trọng lưu truyền cho những thế hệ mai sau. Thư pháp trung Hoa được phân tích theo từng nét cọ căn bản có thể chia làm 3 giai đoạn: Khởi bút, Hành bút và Thu bút. Trong đó các nét bút lại được phân thành mười nét cơ bản: Ức (nét nhấn mạnh), Dương ( nâng bút lên), Đốn (nét dè dặt), Tỏa (nét sổ, hạ xuống), Ḥa (nét viết chậm lại), Tốc (nét viết nhanh). Hoàn (nét thả lại, hồi đầu). Khẩn (vung bút đột ngột), Khinh (nét nhẹ nhàng, lả lướt, bay bổng), Trọng (nét nhấn, điểm xuyến) Chữ Hán được chia thành 5 loại thể loại chính: Triện, Lệ, Chân, Hành và Thảo. Tiểu Triện: Hay Tần triện là
kiểu viết trên cơ sở của đại triện, c̣n gọi là Trụ văn, được sử dụng thống
nhất vào thời vua Tần Thủy Hoàng. Hành thư: là loại chữ viết
nhanh nhưng không khó đọc như thảo thư và được sử dụng nhiều vào thời Tam
Quốc. Theo ḍng thời gian, Nhật Bản và Hàn Quốc thư được xem thư pháp là một môn nghệ thuật cao cấp, ảnh huởng tới đời sống tâm linh của họ và kết hợp thư pháp và thiền pháp trở thành Thư đạo. Giờ đây giá trị thư pháp không chỉ c̣n là những tác phẩm nghệ thuật đơn thuần mà là một phương pháp, giúp con người thư giản, luyện tâm, nhiếp tâm…. Và hôm nay đây, tại pḥng tranh Thiền Pháp Tuệ Uyển chúng ta sẽ được dịp thưởng ngoạn thư pháp chữ Hán và Nôm của thượng tọa Thích Tuệ Sỹ, thượng tọa Thích Phước Thành và Đại đức Thích Đức Hạnh. Chúng ta thường biết đến thượng tọa Thích Tuệ Sỹ là một dịch giả lỗi lạc, một nhà nghiên cứu Phật học uyên bác, một thi sĩ với những phương trời viễn mộng và một giấc mơ trường sơn c̣n ấp ủ… nhưng ở một khía cạnh khác mà rất ít ai trong chúng ta biết đến, đó là một nhà thư pháp điêu luyện, với những tác phẩm của Thượng tọa Tuệ sỹ đă được giới chuyên môn thưởng ngoạn thư pháp đánh giá rất cao. Ở đây người thưởng ngoạn không những chỉ bị lôi cuốn bởi những nét bút bay bỏng mà trầm tư, phóng khoáng cô động mà c̣n được thu hút bởi những áng thơ bất hủ: Đá ṃn phơi nẻo tà dương Thượng tọa Thích Phước Thành,
là một thư pháp gia với những tác phẩm nghệ thuật của Thượng tọa đă làm
sáng chói cho nền thư pháp Hán-Nôm đương đại. Từ những cụôc triễn lăm thư
pháp trong và ngoài nước cho đến các tự viện khắp nơi, đâu đâu cũng có
những tác phẩm ấy và được dành một nơi tranh trọng nhất để trưng bày thư
pháp của Thượng tọa. Từ Festival Huế, Hà Nội nơi nơi trên mọi miền đất
nước, những tác phẩm của Thượng tọa đă góp phần không nhỏ trong công cuộc
ǵn giữ vẽ hay nét đẹp của dân tộc. Tất cánh thủy tu triều hải
khứ (Trăng tà tiếng quạ giăng
sương Tác giả Đại đức Thích Đức
Hạnh là một nhà thư pháp rất trẻ, nhưng với niềm đam mê nghệ thuật, và
phong cách làm việc không mệt mơi, tác giả đă từng tham gia nhiều lần
triển lăm tại Festival Huế, cũng như các cuộc triển lăm lớn tại Hà Nội.
Tác giả thể hiện thư pháp đa dạng, chữ Hán, Nôm và chữ Việt. Các tác phẩm
thư pháp nơi đây được tác giả tŕnh bày trên giấy gió, giấy xuyến chỉ,
ghép chữ bằng những vỏ thông, và ghép chữ bằng gốc rễ tre, chúng ta có thể
xem qua những tác phẩm này, th́ khẳng định rằng trong tương lai cây bút
của tác giả sẽ tung hoành khắp nơi và đóng góp một phần không nhỏ cho nghệ
thuật thư pháp. Có th́ có tự mảy may, Và để không phải măi rong
ruỗi trong cuộc lữ: Tóm lại, điểm quan trọng của
nhất của một tác phẩm thư pháp đó là phần hồn của nó. Chúng ta có thể gọi
là những tác phẩm sống. Đối với những tác phẩm sống, khi tiếp xúc h́nh như
bị chúng quyến rũ làm cho chúng ta không thể dời bước đi được, ngắm măi
không chán. Và khi thưởng ngoạn một tác phẩm như thế, chúng ta có thể cảm
nhận được tâm tư và cá tính của người nghệ sĩ tạo ra. Khi người viết đặt
bút xuống trang giấy th́ như là mở ra một thế giới lạ, nơi đó tâm và bút
đă ḥa thành một. Mỗi năm hoa đào nở H́nh ảnh ông Đồ già là một
đặc trưng tiểu biểu của thư pháp Việt Nam. Người Việt đă dựa trên nền tảng
chữ Hán mà nghĩ ra một loại chữ Nôm cho ḿnh, nhưng chữ Nôm th́ lại phức
tạp hơn cả chữ Hán, v́ vậy thư pháp chữ Nôm chỉ phổ biến ở những bậc danh
sĩ hay Thiền sư. Từ đầu thế kỷ 16 linh mục người Pháp Alexandre de Rhodes
cho xuất bản tự điển Việt xử dụng mẫu tự Latin nhưng có thêm phần dấu để
viết chữ Việt. Và sau đó đến thế kỷ 18 tiếng Việt được hoàn thiện hơn bởi
giám mục Tabert và một số người Việt khác. Cách viết này đă trở thành hệ
thống chữ quốc ngữ được phổ biến rộng răi và thông dụng cho chúng ta đến
ngày hôm nay. Bên cạnh những bức thư pháp của thầy Đức Hạnh pḥng tranh Thiền pháp tuệ uyển c̣n có sự tham gia của những cây bút điêu luyện về chữ Việt, như:
Giờ này, thay mặt Ban tổ chức
trân trọng kính chào đón chư Tôn đức Tăng, Ni và chư thiện tín nam nữ phật
tử hiện diện tham dự Khai Mạc pḥng tranh Thiền Pháp Tuệ Uyển tại Tổ Đ́nh
Linh Sơn hôm nay. |
|