Nghi Cung Tiến Giác Linh
Đức Đệ tứ Tăng Thống Thích Huyền Quang
(1920-2008)

trang nhà Tổ Đình Linh Sơn Vạn Giả Khánh Hòa

hình ảnh lễ Đại tường đức đệ tứ Tăng Thống Thích Huyền Quang

Ngày mồng 2 tháng 5 năm Canh Dần (nhằm ngày 13 tháng 6/2010), Chư tôn đức Hội đồng Cố Vấn giáo hạnh GDPTVN, Chư Tăng tại Tu Viện Quảng Hương Già Lam và Chư Huynh trưởng GDPTVN, chư Phật tử đã tham dự Tưởng niệm Lễ Đại Tường Đức Đệ tư tăng Thống GHPGVNTN được tổ chức tại Quảng Hương Già Lam.

* Tiết thứ lâm diên:

- Chuông trống Bát nhã
- Cử nhạc khai đàn,
- Chủ lễ lâm diên,
- Cử nhạc tham lễ,
- Chủ lễ niệm hương
- Dâng hương tác lễ.

- CHỦ LỄ XƯỚNG:
Môn đồ pháp quyến, Mời đến trước đây, Tất cả đều quì, Đốt hương mặc niệm.

- CHỦ LỄ CHẤN LINH  - Vịnh khai diên:
Giường hạc canh thâu phút mộng tàn
Nghìn thu vĩnh biệt nẻo nhơn gian.
Rồi từ đây:
Huyễn thân mai một dòng sanh tử,
Chân tánh tiêu dao cõi Niết bàn.
Do đó:
Chết chẳng sợ sa đường địa ngục,
Sống không tham đến ngõ thiên đàng.
Vì vậy nên Người đã:
Cân bình nửa gánh về quê Phật
Để lại trần gian ngọn pháp tràng.

- CHỦ LỄ XƯỚNG
Dâng hương lên án cúng dường,
Cúi lễ giác linh ba lạy,
Tất cả thứ tự lại quì,
Một lòng chí thành làm lễ.

- CHỦ LỄ HẠ PHỦ XÍCH – Tán hương.
Hương xông đảnh báu,
Giới định tuệ hương
Giải thoát tri kiến quí khôn lường,
Ngào ngạt khắp muôn phương,
Thanh tịnh tâm hương,
Đệ tử nguyện cúng dường.
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát. (3 lần)

- CHỦ LỄ HẠ PHỦ XÍCH - Tuyên dương thân thế và đạo nghiệp:
Kính bạch Tân tịch Pháp sư Hòa thượng giác linh!
Chúng con được biết, Pháp sư đã từ:
Vĩnh Khánh xin xuất gia,
Cùng đạo có duyên, sớm vào cữa Phật
Và, Bích Liên cho nhập thất,
Với đời không nhiễm, chóng ngộ cơ thiền!
Thật vậy, như kinh luận nói:
Thánh chủng, phước điền,
Thủy thanh, thu nguyệt.
Nghĩa là Ngài:
Như trăng thu nước biếc,
Như giống Thánh ruộng lành!
Từ đó:
Chúc Thánh, đạo thọ nảy thêm cành,
Sơn Long, đàm hoa sinh mấy đóa.
Nhớ giác linh xưa! Ngài đã sinh ra từ:
Tú khí trăng sao cao cả,
Và được lớn lên bởi:
Tinh hoa Phật pháp thâm huyền.
Tuy nhiên đời thế tục của Ngài:
Con nhà Nho giáo,
Đọc sách Thánh hiền
Dân xứ Quang Trung,
Học đòi hào kiệt.
Nhưng vì Ngài muốn tìm sự sống ngoài thế gian và đã may mắn được:
Nếm mùi pháp hỷ thiền duyệt,
Và, mặc áo ca sa phước điền.
Trước khi được Bổn sư truyền trao:
Tôn phong y bát chơn truyền,
Tổ pháp ấn tâm chánh thống.
Từ đó Ngài:
Phát tâm lên đường Phật sự
Dấn bước vào ngõ tùy duyên.
Bằng phương tiện:
Tham dự Giáo quyền
Chung phần lãnh đạo,
Ngõ hoằng dương Phật giáo,
Hầu hàng phục ma quân
Hơn năm mươi năm phục vụ chuyên cần
Và, ngoài ba trăm tháng tù đày gian khổ
Do đó:
Với non sông chẳng hổ,
Cùng đạo pháp không hèn
Không mong ai khen,
Chẳng phiền ai trách,
Lợi danh trong sạch
Trách nhiệm chu viên.
Sau đây là một số việc Ngài đã làm:
Đọc tụng ba tạng kinh thiêng,
Lễ bái bốn miền đất Thánh,
Vì hòa bình bao lần xuất cảnh,
Vì đạo pháp mấy độ nhập triền,
Xây dựng viện thiền,
Mở mang học hiệu,
Dắt dìu thanh thiếu
Đào tạo Tăng Ni,
Soạn dịch Pháp sự khoa nghi
Biên thảo công văn, khánh tiết
Không môn đình riêng biệt,
Chỉ Giáo hội cộng đồng.
Vì lý tưởng Giáo hội cộng đồng, nên Giáo hội gặp nguy vong nghiêng ngã, Ngài đã cùng giáo hội trong và ngoài nước:
Quyết tâm chống đỡ rất thần thông,
Chấp nhận hiểm nguy đầy can đảm.
Phải chăng:
Đó là Ma ha dũng cảm?
Đó là Bát nhã từ bi!
Và cả đời, từ ngày:
Vĩnh Khánh ra đi,
Nay đây mai đó,
Nên chưa bao giờ là: trác tích trụ trì
Chẳng mấy thuở là: trì bình hành giả.
Vì Ngài bận:
Lấy nhà giam làm phòng kiết hạ,
Dùng bàn giấy làm chỗ tọa thiền,
Sự nghiệp Ngài, lịch sử khó quên
Công ơn Ngài, môn nhơn khó báo!
Cuộc đời của Pháp sư có thể nói:
Đời vân thủy một bình ba áo,
Kiếp hải hồ muôn dặm cô thân,
Bước du phương giáo hóa xa gần,
Tay tổng lý điều hành nội ngoại.
Lao lung nào ngại,
Vất vả khôn nài,
Khí tiết: tùng mai,
Trí nhơn: sơn thủy.
Kể sao xiết Trượng phu chi chí,
Nói sao cùng Bồ tát chi tâm!
Kính bạch giác linh Tân tịch Pháp sư Hòa thượng! Sau hơn nửa thế kỷ hoằng pháp lợi sanh, Trưởng lão đã:
Treo bình Đông độ,
Quảy dép Tây thiên,
Như xưa Thế Tôn thị tịch song lâm,
Nay Trưởng lão Tây qui chích lý.
Một việc mà không ai tránh được, nhưng phải biết:
Chân tánh vốn vô chung vô thủy,
Nhưng huyễn thân đành hữu diệt hữu sanh.
Giờ thì chúng con mong rằng:
Người đi về thế giới an lành,
Kẻ ở lại sớm hôm cầu nguyện,
Nguyện ngày Pháp luân tái chuyển
Cầu thuở sứ giả trùng qui.
Thế thôi! Nhưng trước khi đi, Ngài cũng đã:
Để lại tín vật bát y,
Và chỉ: mang theo hộ thân gậy dép.
Rồi từ đó:
Cửa trần gian lại khép,
Ngõ Thánh cảnh vừa khai,
Niết Bàn tự tại lâu dài,
Sanh tử tiêu dao vĩnh viễn!

- CHỦ LỄ HẠ PHỦ XÍCH – Cảm thán:
Than ôi! từ nay:
Thiền đường, học viện,
Mai chiều vắng bóng chủ nhân,
Háo Đức hương lân,
Năm tháng bặt tin du tử!
Biết hỏi ai: nước chảy hoa rơi hà xứ,
Biết tìm đâu: sao dời, vật đổi ná phương?
Thương hoa đàm hết sắc còn hương,
Tiếc chim hạc im hơi bặt dạng.
Ôi thôi!
Vô thường nhất đán,
Vĩnh biệt thiên thu.

- CHỦ LỄ HẠ PHỦ XÍCH – Tuyên pháp ngữ:
Kính bạch giác linh Pháp sư Trưởng lão!
Như Pháp sư đã biết:
Màu non lờ lạt thâm u,
Giọng nước thầm thì rào rạt,
Đó là Pháp thân bàn bạc
Đó là Phật tánh trừng thanh.
Thị diệt - thị sanh
Như Lai - như khứ!

- TẢ BẠCH TIẾP:
Kính bạch Pháp sư Tân tịch giác linh!
Sám chủ vừa cung tuyên pháp ngữ,
Giác linh đà đế thính diệu âm,
Trước linh đài pháp quyến thành tâm
Giữa pháp hội lễ sư bái thỉnh.
Hương hoa thỉnh, hương hoa phụng thỉnh

- CHỦ LỄ THƯỢNG HƯƠNG - SƠ THỈNH: (Nối dòng họ Thích)
Nam mô nhất tâm phụng thỉnh!
Truyền y thiệu phái, tục diệm thừa đăng
Cháu con biển pháp côn bằng
Tử đệ rừng thiền sư tượng.
Hôm nay pháp tịch phụng vì: Chí Tâm môn hạ, nối dòng pháp Lâm tế đời thứ 41, húy thượng NHƯ hạ AN, tự Giải Hòa, Tân tịch giác linh đại lão Pháp sư, liên đài tọa hạ.

- Duy nguyện:
Hương lòng vừa bén,
Linh giác đã hay,
Pháp tịch hôm nay,
Nguyện xin chứng giám.
Hương hoa thỉnh, hương hoa phụng thỉnh.

- CHỦ LỄ THƯỢNG HƯƠNG - TÁI THỈNH: (Tam tạng thọ trì)
Nam mô nhất tâm phụng thỉnh!
Ngũ thừa diệu pháp,
tam tạng Thánh kinh
Đa văn vào hạng thông minh,
Vô học lên hàng trí tuệ.
Hôm nay pháp tịch phụng vì: Đạo Quang môn hạ, nối dòng pháp Lâm tế đời thứ 41, húy thượng NGỌC hạ TÂN, tự Tịnh Bạch, hiệu Huyền Quang, Tân tịch Pháp sư, Trưởng lão giác linh, liên đài tọa hạ.

- Duy nguyện:
Hương hoa la liệt,
Phang cái huy hoàng,
Thỉnh giáng hoa đàn,
Chứng minh công đức.
Hương hoa thỉnh, hương hoa phụng thỉnh.

- CHỦ LỄ  THƯỢNG HƯƠNG - TAM THỈNH:(Giáo hội đạo sư)
Nam mô nhất tâm phụng thỉnh!
Thiền đường lão nạp,
 trượng thất cổ chùy,
Thoại đầu giá cá tình nghi,
Công án thậm ma khám phá.
Hôm nay pháp tịch phụng vì: Việt Nam Phật Giáo thống nhất Giáo hội, Đệ tứ Tăng Thống tọa vị, Trí Độ môn hạ, Thích thị Lê Công, Huyền Quang Trưởng lão Tân tịch giác linh, liên đài tọa hạ.

- Duy nguyện:
Tràng phang cung thỉnh
Hoa cái quang lâm,
Chúng đẳng thành tâm,
Tam thân phụng thỉnh.
Hương hoa thỉnh, hương hoa phụng thỉnh.
Nam mô Đăng Bảo Tọa Bồ tát (3 lần)

- TẢ BẠCH XƯỚNG
Sơ hiến trà – Lễ ba lạy – Cùng quì.

- CHỦ LỄ VỊNH 1: Vấn tấn – Quang lâm:
Hơn mười ức dặm tự trời Tây,
Phi tích quang lâm nhọc sức Thầy
Bảo tọa tuy cao nhưng chẳng ngại
Xin Thầy an vị xuống đài mây.

- KỆ TRÀ:
Đài mây Thầy an tọa,
Chứng minh công đức này,
Trời Tây muôn ức dặm
Đàn chỉ tức về đây. (lặp lại hai câu cuối

- CHỦ LỄ XƯỚNG SỚ
Nguy nguy Tăng tướng
Hạo hạo uy quang,
Thiên thượng nhơn gian,
Tùy duyên ứng cúng.
Nay có pháp chúng
Thiết lễ tiến linh,
Tỏ tấc đạo tình,
Sớ văn bái bạch
Duy nguyện tôn sư cảm cách
Từ bi lân mẫn xin nghe!

- TUYÊN SỚ
Kính bạch Tân tịch Tôn sư giác linh!
Chúng con thiết nghĩ rằng:
Đại Phật xuất hưng,
Tự có ngày Niết bàn an nghỉ.
Tôn sư nhập diệt,
Há không dịp đền đáp thâm ân?!
Sự ấy rất cần,
Lý đâu lại chấp.
Sớ rằng:
Nay có môn đồ pháp quyến, các chúng Tăng Ni, Phật tử mười phương, tang gia quyến thuộc ở…
Giờ này, chí thành quì trước linh đài,
Cung kính dâng lên bảo tọa,
Hoa thơm mấy đóa,
Hương quí một lò,
Trai bồ soạn thơm tho,
Trà Triệu châu thanh đạm
Ngửa mong tôn sư chứng giám,
Dũ ánh từ nhãn chiếu lâm!
Tất cả chúng con rất đau lòng vì Tôn sư – Người:
Đạo rõ nguồn chân,
Lý minh tướng thật,
Xưa Thầy tại nhật
Gần gũi nhờ ơn,
May được thắng nhơn,
Thấm nhuần pháp nhũ,
Y truyền pháp phú
Ơn cả nghĩa dày,
Bày tỏ lòng này,
Mong trên soi xét.
Than ôi! từ nay:
Ca sa trăng lạnh,
Tích trượng sương mờ,
Nhớ bao năm sữa pháp thấm nhuần
Thánh thai nuôi chúng.
Nghĩ giờ này, linh quang vắng vẻ,
Phật quốc hóa thân!
Nghĩ lại tiền ân,
Xin dâng pháp cúng.
Nguyện cầu ai phúng,
Tán tụng tôn vinh
Tiễn biệt giác linh,
Một mai muôn thuở!
Nay thời:
Đạo tràng vừa mở,
Pháp tịch đã bày,
Kính dâng sớ này
Cúi đầu bái bạch.

Nam mô Tu viện Nguyên Thiều Giám viện, chung thân dĩ pháp vi gia, tận lực tương công tựu nghiệp, Huyền Quang trưởng lão, Tân tịch giác linh tác đại chứng minh!

- Phục nguyện:
Một tánh viên minh
Tây phương trực vãng,
Ba thân thanh tịnh,
Chánh giác vị thành.
Chứng pháp nhẫn vô sanh,
Ngộ chơn thừa đại định,
Mong Phật thọ mịnh
Ứng hóa độ sinh.
Cẩn sớ!
Giác linh Hòa thượng lâm Niết Bàn ngày mồng 3 tháng 6 năm Mậu Tý, PL. 2552. Hôm nay ngày…tại…
Thích tử chúng đẳng
Hòa nam thượng sớ.

- TẢ BẠCH XƯỚNG
Á hiến trà – Lễ ba lạy – Cùng quì

- CHỦ LỄ VỊNH 2: Âm vang – dáng dấp:
Từ ngày quảy dép trở về Tây,
Trượng thất thiền đường vắng bóng Thầy,
Bãng hát âm vang cơn gió thoảng,
Uy nghi dáng dấp áng mây bay.

- KỆ TRÀ
Mây bay ngờ dáng dấp,
Gió thoảng ngỡ âm vang,
Đêm ngày ôi vắng vẻ,
Thầy quảy dép Tây phang! (lặp lại hai câu cuối)

- TẢ BẠCH XƯỚNG - Phụng thực!

- Tụng: Cúng dường Nam mô tát phạ...

- TẢ BẠCH XƯỚNG
Chung hiến trà – Lễ ba lạy – Cùng quì.

- CHỦ LỄ VỊNH 3: Gian khổ – thành công
Đời Thầy sao quá nhiều gian khổ
Đó phải chăng Thầy đã trót vay?
Nợ núi sông với cùng đạo giáo,
Lòng thao thức nào mấy ai hay!

- KỆ TRÀ
Ai hay lòng thao thức,
Nợ đạo pháp núi sông,
Đời Thầy nhiều gian khổ
Nợ y bát tang bồng. (lặp lại hai câu cuối)

- Tụng: Ma ha bát nhã & Sám: Quy mạng Thập phương điều ngự sư..

- HỒI HƯỚNG:

- Phục nguyện:
Ta bà nghiệp tạ,
Phật quốc hoa khai,
Nước cam lồ rửa sạch trần ai,
Đèn trí tuệ sáng soi tăm tối.
Cao đăng bất thoái,
Lập chứng vô sanh,
Phật đạo viên thành,
Chúng sanh độ tận.

- TÁN KẾT PHÁP DIÊN
Pháp tịch đến đây xin tạm mãn
Xin Ngài an nghỉ tại linh sàng,
Thiền môn nghi trượng còn khai diễn
Báo đức thù ân lễ vị hoàn.
Nam mô Đăng Vân Lộ Bồ Tát (3 lần).

- CHỦ LỄ XƯỚNG
Lễ nghi báo tiến,
Giờ đã viên hoàn,
Tất cả môn tang
Lễ thành ba lạy.

* BỊ CHÚ: Nghi dự tiến này có ý kiến của quý vị Trưởng lão trong Tổ đình Sơn Long đề nghị và góp ý, TT Như Định chấp bút hồi năm 1986. Sau này xem lại thấy có những việc mới xảy ra vào các năm 1979 – 1996, nghi này chưa ghi, nên tôi làm việc bổ túc và tu chỉnh một số câu chữ trong nghi để văn bản được tương đối đầy đủ. Ngoài ra Phần chú giải các từ ngữ trong nghi xin xem bản gốc năm 1986. Nhân đây ghi thêm chữ ở lòng bia hay linh vị như sau: "Cung kính nối dòng pháp Lâm tế đời thứ 41, Vĩnh Khánh - Bích Liên môn hạ, húy Như An - Ngọc Tân, tự Giải Hòa - Tịnh Bạch, hiệu Huyền Quang Lê Công đại lão Pháp sư giác linh liên tọa" (hoặc đại lão Pháp sư giác linh chi tháp). Tất cả xin viết bằng quốc ngữ, và linh vị, tháp xây ở chùa Vĩnh Khánh.

Từ 1963 tôi không làm gì cho Tu viện, do đó tôi cũng rút chân ra khỏi Ban Quản Trị Tu viện từ năm 1969. Vị nào có công ở Tu viện từ đầu đến năm 2002 được tự ý ghi danh vào hàng sáng lập Tu viện.

Nghi dự tiến này được tu chỉnh xong ngày 19 tháng 9 năm Bính Tý, PL 2540, nhằm tháng 10 năm 1996 tại Phước Quang, Quảng Ngãi. Có sửa chữa thêm bớt vào năm 2004, PL.2547. Phần tiểu sử do môn đồ soạn, sẽ đính sau.

Một việc nữa là kiểu tháp nên lấy kiểu tháp của Tổ sư Phước Huệ - Thập Tháp, hoặc Tổ sư Chí Tâm ở Vĩnh Khánh, hay tháp Tổ Bích Liên. Tuy nhiên, việc xây tháp và linh vị không nên làm vì các biểu tượng ấy theo thời gian mưa nắng sẽ tàn phai đổ nát. Do đó nên dành phương tiện ấy vào việc đào tạo Tăng Ni để kế thừa sự nghiệp hoằng pháp độ sanh lâu dài trong tương lai thì cần thiết hơn.

Mong quí vị còn lại hãy nghe lời khuyên cuối cùng của người sắp ra đi vĩnh viễn thì tốt hơn.